Niềng răng là một trong số những biện pháp chỉnh nha ngày càng được nhiều người lựa chọn. Tuy nhiên, vì còn mơ hồ và chưa hiểu rõ về kỹ thuật này mà một số người vẫn còn e ngại chưa dám thực hiện. Vậy, niềng răng bao gồm những giai đoạn cụ thể nào? Mỗi giai đoạn được tiến hành thế nào? Bạn đọc hãy cùng chúng tôi theo dõi qua bài viết dưới đây để có được thông tin hữu ích.
Niềng răng trải qua những giai đoạn cụ thể nào?
Giai đoạn tiền chỉnh nha
Tiền chỉnh nha hay còn được gọi là giai đoạn chỉnh nha sớm. Kỹ thuật này giúp nắn chỉnh vị trí của răng đồng thời kìm hãm hoặc kích thích sự phát triển của xương hàm sao cho phù hợp, giúp trẻ có một hàm răng đều, đẹp, chắc khỏe và chuẩn khớp cắn.
Nên thực hiện tiền chỉnh nha ở độ tuổi nào?
Tiền chỉnh nha được thực hiện ở ngay giai đoạn trẻ chưa mọc đủ răng vĩnh viễn, thường từ 6 – 12 tuổi. Vì ở giai đoạn này, xương hàm còn mềm, chưa cốt hóa nên có thể dễ dàng can thiệp để nong rộng hay thu hẹp như mong muốn. Ngoài ra, đối với các trường hợp bị hô hay móm do xương hàm thì tiền chỉnh nha còn là kỹ thuật giúp trẻ tránh được việc phải phẫu thuật xương hàm khi trưởng thành.
Giai đoạn từ 6 – 12 tuổi còn là độ tuổi mà trẻ thường có nhiều thói quen xấu như mút tay, đẩy lưỡi, cắn bút, chống cằm hay thở bằng miệng do các vấn đề về hô hấp,… Những thói quen xấu này vô tình ảnh hưởng đến sự phát triển của xương hàm và để lại rất nhiều hậu quả nghiêm trọng như làm răng bị móm, hô, khớp cắn sâu hoặc cắn hở,… Vì vậy, tiến hành tiền chỉnh nha trong giai đoạn này sẽ phát hiện và giúp bé khắc phục được những thói quen gây ảnh hưởng đến sức khỏe răng miệng của mình.

Đối với một số trường hợp trẻ có khớp cắn ngược thì có thể tiến hành kỹ thuật tiền chỉnh nha ngay từ giai đoạn 3 – 4 tuổi, khi trẻ còn chưa thay răng sữa. Tuy nhiên, để đảm bảo an toàn và biết được chính xác có thể thực hiện tiền chỉnh nha ở độ tuổi này hay không, bác sĩ cần phải đánh giá cẩn thận sự phát triển của răng thông qua phim chụp X – quang, từ đó mới có thể quyết định được.
Tiền chỉnh nha là kỹ thuật ảnh hưởng rất nhiều đến sự phát triển của trẻ. Vì vậy, phụ huynh nên đưa bé đến khám tại các cơ sở nha khoa uy tín, chất lượng và có trình độ chuyên môn cao.
Phương pháp điều trị tiền chỉnh nha cho trẻ
Chỉnh nha dự phòng
Chỉnh nha dự phòng thường áp dụng cho trẻ em từ 3 – 8 tuổi, do đây là độ tuổi có răng hỗn hợp, răng sữa dần dần được thay thế bằng răng vĩnh viễn. Nếu như bố mẹ phát hiện con có một số bất thường về răng miệng như hô, móm, lệch khớp cắn,… thì phụ huynh nên đưa trẻ đến khám sớm để được tư vấn và điều trị tiền chỉnh nha kịp thời.
Giai đoạn chỉnh nha dự phòng thường được bác sĩ tư vấn cho hàm trainer để điều trị. Hàm trainer hay còn gọi là hàm tiền chỉnh nha, chỉnh nha silicon,… là một loại khí cụ dùng để chỉnh nha cho trẻ em, giúp ngăn ngừa nguy cơ sai lệch khớp cắn và răng mọc không đúng vị trí.

Hàm trainer bao gồm các thiết bị MRC khác nhau, được thiết kế để thay đổi hoạt động của cơ miệng và hướng răng mọc thẳng hàng và mọc đúng vào vị trí thích hợp. Loại khí cụ này được làm từ vật liệu tổng hợp, mềm dẻo và an toàn cho khoang miệng như nhựa dẻo, silicon,… Hàm trainer có hình dạng parabol ôm sát lấy cung răng mà không cần phải sử dụng mắc cài giống như niềng răng thông thường, rất tiện lợi cho người sử dụng.
Hàm trainer có nhiều loại khác nhau, tùy thuộc vào lứa tuổi và tình trạng răng của trẻ. Vì vậy, các bậc phụ huynh không nên tự ý mua hàm trainer về đeo cho trẻ mà không có sự chỉ dẫn của bác sĩ chuyên môn hoặc bạn có thể tham khảo hướng dẫn dùng hàm trainer sau đây:
- Đeo hàm trainer cả đêm và ít nhất 1h vào ban ngày. Trong vòng 1 tuần đầu mới bắt đầu đeo, hàm có thể dễ bị rơi nhưng sau 1 khoảng thời gian 2 – 3 tuần sau bé sẽ quen dần.
- Bố mẹ nên đưa trẻ đi khám lại sau 2 – 3 tháng đeo hàm trainer.
- Sau 8 – 10 tháng, trẻ thường được đổi loại hàm trainer khác theo sự chỉ định của bác sĩ chuyên môn.
Chỉnh nha tháo lắp
Kỹ thuật này thường được áp dụng cho trẻ em đang trong giai đoạn từ 8 – 12 tuổi. Chỉnh nha tháo lắp cho trẻ là kỹ thuật sử dụng các loại khí cụ được thiết kế một cách riêng biệt cho từng trẻ bởi bác sĩ và chế tác bởi kỹ thuật viên nha khoa. Khí cụ này bao gồm một nền hàm và một số khí cụ bổ trợ khác (bao gồm cả khí cụ trong miệng và ngoài mặt), cụ thể như:
Khí cụ Facemask: là khí cụ dùng để kéo hàm trên ra trước, giúp hàm trên nằm ngoài tạo khớp cắn đúng. Hàm Facemask nên được đeo 12 giờ mỗi ngày để duy trì hiệu quả.

Hàm nong tháo lắp: đeo khí cụ hàm nong tháo lắp giúp trẻ thoải mái hơn nhưng đồng nghĩa với điều này là hiệu quả sẽ chậm hơn đeo hàm nong cố định. Vì khi đeo, răng sẽ không được tác động lực liên tục, dẫn đến việc nới rộng khoảng cách cũng chậm lại theo.
Hàm nong nhanh cố định: là loại khí cụ giúp cung cấp tốc độ mở rộng hàm từ 0,5 – 1mm mỗi ngày và tập trung vào nới rộng diện tích xương. Nguyên nhân là do tốc độ phát triển của xương nhanh hơn tốc độ di chuyển của răng nên rất dễ tạo kẽ hở lớn giữa 2 răng cửa. Hàm nong nhanh cố định sẽ giúp thu hẹp khoảng cách giữa các răng và tạo ra hàm răng đều, đẹp hơn.

Hàm transforce được đánh giá cao trong việc tăng hiệu quả và giảm thời gian điều trị so với các loại khí cụ cố định khác đến 50%, đặc biệt hiệu quả đối với các trường hợp răng mọc khấp khểnh, chen chúc, giúp răng đều hơn mà không cần phải tiến hành nhổ răng.

Hàm TPA – LA: giúp duy trì độ tròn, rộng cho cung hàm trên, đồng thời di chuyển răng hàm đến vị trí mà những loại dây kẽm thông thường khó có thể làm được. Ngoài ra, loại khí cụ này còn thực hiện chức năng níu giữ răng cối để tránh răng dịch chuyển sang hướng khác và được đeo cho đến khi răng vĩnh viễn ở trẻ mọc lên hoàn toàn.
Lưu ý trong quá trình tiền chỉnh nha
Việc quan trọng nhất để đem lại hiệu quả khi tiến hành tiền chỉnh nha cho trẻ là sự hợp tác của bé trong quá trình chăm sóc răng miệng. Do chưa nhận thức được tầm quan trọng của việc vệ sinh răng miệng, trẻ còn hay quên hoặc vệ sinh chưa được kỹ, đặc biệt là khi đeo khí cụ chỉnh nha, quá trình vệ sinh còn khó khăn hơn, điều này rất dễ khiến cho vi khuẩn tấn công và gây sâu răng, viêm lợi và ảnh hưởng đến chất lượng của kỹ thuật.
Do đó, trong quá trình tiền chỉnh nha, bố mẹ cần đặc biệt lưu ý đến việc chăm sóc răng miệng của trẻ. Bố mẹ nên cho bé sử dụng bàn chải chuyên dụng hoặc nước súc miệng để bảo vệ răng, lợi tốt hơn.
☛ Bài viết đầy đủ: Chăm sóc, vệ sinh răng miệng khi niềng răng
Giai đoạn chỉnh nha cố định
Giai đoạn chỉnh nha cố định thường được áp dụng ở độ tuổi từ 12 trở lên, khi răng sữa đã thay thế hoàn toàn bằng răng vĩnh viễn. Quá trình này thường kéo dài từ 18 – 24 tháng nên đòi hỏi người niềng răng phải theo sát, kiên nhẫn và tuân theo sự hướng dẫn của bác sĩ chuyên môn. Kỹ thuật chỉnh nha cố định được chia thành 2 loại là niềng răng mắc cài và niềng răng trong suốt (hay còn được gọi là niềng răng vô hình). Quá trình chỉnh nha cố định thường được chia làm 5 giai đoạn, cụ thể là:
Giai đoạn 1: Làm thẳng răng
Làm thẳng răng là giai đoạn đầu tiên của quá trình niềng răng cố định. Sau khi thăm khám và dựa trên dữ liệu từ hình ảnh 3D, bác sĩ sẽ đưa ra phác đồ chỉnh nha phù hợp với tình trạng răng và khả năng tài chính của mỗi người. Từ phác đồ chỉnh nha, bác sĩ sẽ tiến hành gắn mắc cài vào răng, đồng thời dùng lực siết mắc cài và dây cung để tạo là lực kéo các răng dần dần dịch chuyển và thẳng hàng nhau.
Giai đoạn 1 thường kéo dài từ 2 – 6 tháng, có thể ngắn hoặc dài hơn tùy vào tình trạng răng của bạn. Ở giai đoạn này, khi dây cung được siết sẽ khiến cho răng có cảm giác ê nhức nhưng bạn yên tâm, cảm giác này thường chỉ kéo dài trong khoảng 1 – 3 ngày đầu và sẽ nhanh chóng trở lại bình thường.
Giai đoạn 2: Điều chỉnh chân răng
Sau khi răng đã thẳng hàng, bác sĩ nha khoa sẽ tiến hành chuyển sang giai đoạn 2 là điều chỉnh chân răng bằng cách dùng dây cung để tạo ra lực làm dịch chuyển chân răng. Quá trình này thường kéo dài từ 2 – 4 tháng và sau giai đoạn này, bạn sẽ có một trục răng chuẩn hơn.
Giai đoạn 3: Đóng khoảng trong niềng răng
Khi răng và trục răng đã được điều chỉnh tương đối đồng đều, bác sĩ sẽ tiến hành kỹ thuật đóng khoảng. Đây là giai đoạn quan trọng nhất trong quá trình niềng răng, nó quyết định phần lớn đến tính thẩm mỹ của hàm răng sau khi niềng. Giai đoạn này thường kéo dài trong khoảng từ 4 – 8 tháng hoặc dài hơn tùy vào tình trạng răng của bạn. Mục đích của giai đoạn đóng khoảng là giúp răng dịch chuyển về đúng vị trí dự tính như trong phác đồ chỉnh nha trước đó.
Hiện nay, có 3 cách để đóng khoảng trong niềng răng, cụ thể là:
- Kéo lùi răng trước ra sau: áp dụng cho các trường hợp răng hô và chìa ra ngoài nhiều. Bác sĩ nha khoa sẽ dùng thun chuỗi hoặc lò xo có 2 móc kéo để mắc các răng sau vào mắc cài của các răng trước để kéo lùi các răng lại phía sau, giúp hàm đồng đều hơn.
- Kéo răng ra phía trước: thường được áp dụng cho các trường hợp răng bị móm. Lúc này, bác sĩ sẽ dùng thun hoặc lò xo để buộc cố định ở răng trước và kéo răng từ sau ra phía trước.
- Kết hợp cả 2 cách trên: bác sĩ sẽ tiến hành buộc cố định đồng thời nhóm răng trước và sau thành từng khối, sau đó tiến hành đóng khoảng bằng thun hoặc lò xo.
Giai đoạn 4: Đóng khớp theo chiều đứng
Để đảm bảo rằng sau khi chỉnh nha, bạn vẫn có khả năng ăn uống như bình thường, bác sĩ sẽ gắn các loại chun từ hàm trên xuống hàm dưới theo chiều thẳng đứng để hai hàm có thể tiếp xúc được với nhau. Vì vậy, niềng răng không chỉ giúp bạn có hàm răng đều đẹp mà còn cải thiện vấn đề ăn, nhai, đồng thời giúp hạn chế mắc các bệnh về đường tiêu hóa. Giai đoạn này thường diễn ra trong vòng 2 – 8 tuần.
Giai đoạn 5: Duy trì
Khi răng đã đều, đẹp, khớp cắn chuẩn, bác sĩ sẽ tiến hành tháo mắc cài. Tuy nhiên, để đảm bảo các răng không di chuyển trở lại vị trí ban đầu, bạn cần cố định răng bằng cách đeo hàm duy trì. Theo lời khuyên của chuyên gia, trong 6 tháng đầu tiên, bạn phải đeo 24/24 ngoại trừ lúc ăn. Nếu sau đó, răng ổn định hơn, bạn có thể giảm tần suất đeo hàm duy trì và chỉ cần đeo vào buổi tối.
☛ Tìm hiểu thêm: Có rút ngắn thời gian đeo hàm duy trì được không?

Lưu ý khi tiến hành chỉnh nha cố định
Trên thực tế, răng sau khi niềng vẫn chưa có sự ổn định cần thiết và hoàn toàn có thể trở lại vị trí ban đầu nếu không chăm sóc răng miệng đúng cách hậu niềng răng. Để tránh tình trạng này, bạn cần lưu ý một số vấn đề sau:
- Đeo hàm duy trì theo đúng hướng dẫn: thời gian đeo hàm duy trì thường kéo dài từ 6 – 12 tháng và tùy thuộc vào tình trạng răng của mỗi người. Đeo hàm duy trì theo đúng chỉ dẫn của bác sĩ sẽ giúp quá trình chỉnh nha đạt hiệu quả cao hơn.
- Thực hiện chế độ ăn uống khoa học và phù hợp: bạn nên lựa chọn những loại đồ ăn mềm, dễ nhai và giàu dinh dưỡng như cá hồi, bơ, sữa tươi và sản phẩm từ sữa, trứng,… Đồng thời, bạn nên hạn chế tuyệt đối các loại đồ ăn cứng, dai, rượu bia, đồ uống có gas,…
- Tái khám định kỳ: sau khi tháo niềng răng, bạn nên tái khám định kỳ theo hướng dẫn của bác sĩ hoặc nếu gặp bất kỳ vấn đề như răng bị tổn thương hay xê dịch,… bạn cần đến gặp bác sĩ ngay để được tư vấn và điều trị kịp thời.
Trên đây là bài viết cung cấp cho bạn đọc thông tin hữu ích về các giai đoạn cụ thể khi tiến hành niềng răng. Nếu như vẫn còn đang băn khoăn không biết nên chọn loại dịch vụ chỉnh nha nào phù hợp, bạn có thể ĐẶT LỊCH KHÁM ONLINE tại Nha Khoa Quốc tế Phú Hoà hoặc đến thăm khám trực tiếp tại nha khoa Quốc tế Phú Hòa.
Bao lâu thì nên đến nha khoa để siết răng 1 lần ạ? Tôi 1 tháng đến 1 lần là bị nhanh hay châm?
Chào bạn
Thông thường thời gian tái khám chỉnh nha là 1 tháng/ lần. Tuy nhiên, tùy từng giai đoạn mà bác sỹ yêu cầu bệnh nhân đến sớm hoặc muộn hơn
Thân ái!
Cho mình hỏi sau khi dàn đều răng mình thấy có một số khe tam giác, làm sao để lấp bớt các khe này?
“Chào bạn
Để hết hẳn khe tam giác, trong suốt quá trình niềng răng là điều không thể vì liên quan đến cấu trúc giải phẫu răng, tình trạng nha chu (gồm nướu, xương ổ răng…). Để có thể giảm thiểu sự xuất hiện của tam giác đen, bác sỹ sẽ điều chỉnh sự tiếp xúc giữa các răng bằng phương pháp xẻ kẽ với chỉ số quy định.
Thân ái!”