Sau khi chỉnh nha bạn cần thêm một thời gian nữa để giữ ổn định răng tại vị trí mong muốn bằng hàm duy trì. Trong đó, loại hàm duy trì được nhiều người sử dụng là hàm duy trì tháo lắp. Vậy ưu và nhược điểm của hàm duy trì tháo lắp là gì? Có những lưu ý gì khi dùng? Chúng ta hãy cùng nhau tìm hiểu thông qua bài viết dưới đây nhé!
Mục lục
1. Hàm duy trì tháo lắp là gì?
Trong chỉnh nha, răng được điều chỉnh nhờ vào các lực của mắc cài hay khay điều trị trong suốt. Những khí cụ này làm xương và mô nâng đỡ xung quanh vị phá vỡ giúp di chuyển răng về vị trí mà mình mong muốn. Tuy nhiên, do thời gian răng mọc lệch lạc từ lâu nên ngay cả khi răng được chuyển tới một vị trí tốt hơn thì các sợi đàn hồi trong nướu vẫn có xu hướng kéo răng trở lại vị trí ban đầu. Vì vậy mà cần thời gian để các sợi này và mô liên kết tái cấu trúc lại xung quanh các răng và cố định ở vị trí mới. Lúc này bạn cần đeo hàm duy trì để không bị tái phát sau chỉnh nha.
Hàm duy trì tháo lắp là khí cụ được mọi người ưu tiên lựa chọn nhờ nhiều ưu điểm vượt trội. Chúng được làm từ nhiều vật liệu khác nhau như thép không gỉ, đồng, nhựa, titan… và có thể tháo ra lắp vào một cách dễ dàng, rất tiện lợi và thoải mái.
2. Phân loại hàm duy trì tháo lắp?
Có 2 hàm duy trì tháo lắp được sử dụng phổ biến là:
– Hàm duy trì tháo lắp bằng kim loại: Đây là loại hàm duy trì tồn tại lâu đời nhất. Nó có cấu tạo khá chắc chắn bao gồm 3 phần như sau:
- Khung kim loại (cung răng) giúp ôm sát vào mặt ngoài của 4 – 6 chiếc răng cửa tạo một lực vừa đủ để cố định răng.
- Các kẹp kim loại (móc cài) ôm vào răng sau giúp điều chỉnh khi tháo ra lắp vào.
- Một khung nâng đỡ giúp giữ móc cài và dây cung vừa khít với khoang miệng, thường được làm bằng nhựa hoặc acrylic.
– Hàm duy trì tháo lắp bằng nhựa trong suốt: Đây là loại hàm duy trì được mọi người ưa chuộng sử dụng. Ngày nay nó dần trở nên phổ biến và thay thế hàm duy trì tháo lắp bằng kim loại. Cấu tạo của hàm duy trì này gồm 2 khay làm bằng chất liệu polyurethan hay nhựa, độ mỏng vừa phải giúp ôm sát vào bề mặt của từng chiếc răng.
3. Hàm duy trì tháo lắp bằng kim loại
3.1. Đặc điểm, trường hợp sử dụng, thời gian đeo
Hàm duy trì tháo lắp bằng kim loại còn được gọi là hàm duy trì hawley, có thể sử dụng trong mọi trường hợp, mọi lứa tuổi từ nhỏ đến người trưởng thành. Trong khi hàm duy trì tháo lắp bằng nhựa trong suốt không đem lại hiệu quả giữ răng tốt thì hàm duy trì hawley được ưu tiên lựa chọn như:
- Người trong khi chỉnh nha có nhổ răng, đỏi hỏi phải có khí cụ cứng cáp, tác dụng một lực đủ lớn để cố định lại răng.
- Người điều chỉnh răng nhiều như kéo răng ngầm nghiêm trọng, xoay răng nặng…
- Còn một số vấn đề nhỏ sau khi chỉnh nha.
- Trẻ nhỏ cần giữ khoảng cách để đảm bảo các răng có thể tiếp tục phát triển.
Loại hàm duy trì này cần đeo toàn thời gian (tức là 22 tiếng/ngày chỉ bỏ ra trong lúc ăn) trong vòng 1 – 3 tháng đầu. Sau đó, bạn chỉ cần dùng khi ngủ (tức 10 – 15 tiếng/ngày) tiếp tục trong 3 – 5 tháng nữa.
3.2. Ưu và nhược điểm
Hàm duy trì tháo lắp bằng kim loại được sử dụng nhiều bởi rất nhiều ưu điểm dưới đây:
3.2.1. Ưu điểm
– Thoải mái lựa chọn màu sắc theo cá tính: Phần nhựa acrylic có thể trộn với bất cứ màu nào mà bạn yêu thích hoặc in các hoạ tiết hoa văn bất kỳ. Vì vậy, đây là loại hàm duy trì đa dạng về màu sắc cũng như kiểu dáng nhất.
– Cấu tạo chắc chắn, bền, dùng được trong nhiều năm: Nó có cấu tạo bằng dây kim loại kết hợp với acrylic hoặc nhựa nên rất cứng cáp, chắc chắn, không bị biến dạng khi bị rơi. Nếu được bảo quản cẩn thận bạn có thể an tâm sử dụng hàm duy trì tháo lắp bằng kim loại tốt trong nhiều năm. Nó được đánh giá là bền hơn so với hàm duy trì tháo lắp bằng nhựa trong suốt.
– Điều chỉnh được thời gian đeo: Nếu như bạn phải đi dự tiệc, tốt nghiệp… mà không muốn cho người khác biết bạn đang đeo hàm duy trì thì đây sẽ là một lựa chọn tốt. Khác với hàm duy trì cố định, hàm duy trì tháo lắp đều có lợi thế này, dễ dàng tháo ra được trong những lúc cần thiết.
– Không dễ ố vàng: Hàm duy trì được làm bằng những chất liệu ổn định, khó bị biến dạng và chuyển màu. Do đó bạn có thể sử dụng mà không sợ hàm chuyển sang màu vàng gây mất thẩm mỹ.
– Răng trên và răng dưới có thể tiếp xúc tự nhiên: Điều này giúp tạo cảm giác thoải mái khi đeo hàm duy trì tháo lắp bằng kim loại mà hàm bằng nhựa trong suốt không đem lại được.
– Dễ dàng vệ sinh: Hàm duy trì tháo lắp có thể dễ dàng tháo ra lắp vào nên việc vệ sinh rất dễ dàng làm sạch. Bên cạnh đó, do được tháo ra trong khi ăn cơm nên các loại thức ăn cứng, dai như ổi, bánh quy, thịt bò… không làm ảnh hưởng tới hiệu quả ổn định răng. Bạn có thể thưởng thức bất cứ món ăn yêu thích vào bất cứ thời gian nào.
3.2.2. Nhược điểm
Mặc dù nhiều ưu điểm như trên, bạn cũng cần quan tâm đến các nhược điểm của hàm duy trì tháo lắp bằng kim loại để cân nhắc lựa chọn cho phù hợp:
– Người khác dễ nhìn thấy được: Đây là nhược điểm lớn của hàm duy trì loại này do thiết kế gồm một dây kim loại kéo ngay mặt trước của răng nên chỉ cần bạn nói chuyện hay cười nhẹ là người khác dễ dàng nhận ra bạn đang đeo cái gì đó.
– Ảnh hưởng tới khả năng giao tiếp: Hàm duy trì khá chắc chắn nhưng nó lại gây cồng kềnh khi đeo. Bạn thường tiết nhiều nước bọt, khó phát âm, giọng như bị ngọng nhiều hơn. Vì vậy mà bạn có thể ngại giao tiếp với người khác trong khi đeo hàm, nhất là giai đoạn đầu sử dụng. Bạn cần khoảng 1 tuần để quen với việc đang đeo hàm duy trì trong khoang miệng và để giọng nói trở lại như ban đầu.
– Gây xước hay kích ứng: Nhiều người bị dị ứng với thép không gỉ, đồng… nên bị kích ứng niêm mạc miệng. Ngoài ra, nếu vô tình tác động một lực lớn trong khi đeo, nó có thể gây xước, đau miệng.
– Có nguy cơ bị mất: Nhiều trường hợp người nhà không để ý mà vô tình vứt đi nên hàm loại này dễ bị mất. Nếu bạn không để cẩn thận, trẻ nhỏ hay thú cưng nhìn thấy mang ra nghịch ngợm có thể gây hỏng hóc, phải đi sửa làm ảnh hưởng tới hiệu quả ổn định răng.
3.3. Chi phí
Giá hàm duy trì tháo lắp bằng kim loại thường dao động từ 1.200.000 – 2.000.000 đồng/hàm tuy nhiên chi phí này thường được tính luôn trong gói niềng răng. Bạn chỉ mất thêm phí nếu không may bị mất hoặc hỏng hóc cần thay thế bằng chiếc mới.
Đọc thêm về: Hàm duy trì bằng kim loại – ưu nhược điểm?
4. Hàm duy trì tháo lắp bằng nhựa trong suốt
4.1. Đặc điểm, trường hợp sử dụng, thời gian đeo
Đây là loại hàm duy trì được mọi người ưa chuộng sử dụng nhất. Do làm bằng nhựa trong suốt hoàn toàn vừa khít với răng nên nó dường như vô hình, người khác khó phát hiện ra.
Hàm duy trì tháo lắp bằng nhựa trong suốt có thể dùng cho mọi đối tượng. Tuy nhiên trong một số trường hợp nó không được khuyến cáo sử dụng như sau chỉnh nha còn một số lỗi nhỏ hay có nhổ răng tạo khoảng rộng.
Thời gian sử dụng hàm này cũng tương tự như hàm duy trì tháo lắp bằng kim loại. Trong tháng đầu sau tháo niềng răng hoặc khay điều trị, bạn cần đeo toàn thời gian và còn trong những tháng sau đó chỉ cần dùng khi đi ngủ.
4.2. Ưu và nhược điểm
4.2.1. Ưu điểm
Hàm duy trì tháo lắp bằng nhựa trong suốt có nhiều ưu điểm như sau:
– Khó bị người khác phát hiện: Đây chính là ưu điểm nổi trội của hàm duy trì loại này. Bạn thoải mái nói chuyện, cười đùa với những người xung quanh mà không lo bị phát hiện. Bạn có thể thích đeo nó nên giảm nguy cơ tái phát hơn các hàm duy trì bằng kim loại.
– Ít cồng kềnh: Hàm duy trì hawley gồm khung acrylic với kích thước khá khiến bạn không thoải mái khi đeo. Điều này đã được giải quyết bằng hàm duy trì tháo lắp bằng nhựa trong suốt, hàm mỏng ôm sát vào từng chiếc răng giúp bạn đang đeo nhưng không có cảm giác đang đeo.
– Không gây ảnh hưởng tới khả năng giao tiếp: Bạn có thể tự tin nói chuyện với mọi người xung quanh mà không sợ giọng bị biến đổi hay khó nói như hàm duy trì tháo lắp bằng kin loại.
4.2.2. Nhược điểm
Dù nhiều ưu điểm như trên nhưng loại hàm này cũng có một số mặt hạn chế như:
– Dễ bị chuyển màu: Trong khoang miệng chứa nhiều nước bọt, thậm chí cả vi khuẩn gây bệnh mà hàm duy trì lại được làm bằng nhựa trong suốt nên màu của hàm duy trì có thể bị thay đổi như bị ố vàng gây mất thẩm mỹ khi dùng lâu.
– Độ bền thấp, có thể bị bỡ, nứt, cong vênh: Hàm duy trì hawley có thể sử dụng tốt trong vài năm tuy nhiên hàm duy trì tháo lắp bằng nhựa trong suốt có nguy cơ cao bị nứt hoặc vỡ ngay cả ở điều kiện thường và không thể sửa chữa được đòi hỏi phải thay thế bằng chiếc mới.
– Răng không chạm vào nhau một cách tự nhiên: Do khi đeo có một lớp mỏng bao phủ mặt ngoài của răng nên bạn không thể chạm các đầu răng lại với nhau, mất đi cảm giác tự nhiên.
4.3. Chi phí
Cũng giống như hàm duy trì tháo lắp bằng kim loại, phí cố định răng được gộp chung vào chi phí chỉnh răng tổng thể. Chất liệu nhựa có thể khác nhau tùy từng cơ sở nha khoa mà bạn làm, do đó giá thường dao động từ 1.500.000 – 2.000.000 đồng/hàm.
Bài viết tham khảo: Hàm duy trì trong suốt giá bao nhiêu? Cần đeo bao lâu?
5. Lưu ý khi dùng hàm duy trì tháo lắp
Dù sử dụng hàm duy trì nào thì để đảm bảo ổn định răng tốt, rút ngắn được thời gian đeo, bạn cũng cần lưu ý những điều sau:
5.1. Thời gian đeo
Vấn đề lớn nhất của hàm duy trì tháo lắp là nguy cơ tái phát cao sau niềng răng. Do nhiều nguyên nhân như đánh mất, hỏng hóc và không thay thế ngay được, không đeo thường xuyên theo chỉ định của bác sĩ nha khoa… nên không đủ thời gian sử dụng, răng bị dịch chuyển trở về vị trí như ban đầu. Do vậy, bạn cần tuyệt đối tuân theo hướng dẫn của bác sĩ về thời gian đeo hàm duy trì.
5.2. Vệ sinh răng miệng
Dù hàm duy tì tháo lắp được bỏ ra trong lúc ăn nhưng nếu không vệ sinh răng miệng sạch sẽ thức ăn vẫn có thể bám vào hàm tạo môi trường thuận lợi cho vi khuẩn gây bệnh sinh sôi và phát triển. Khi hệ miễn dịch của cơ thể suy yếu dêz gây ra một số bệnh răng miệng như viêm nướu, viêm nha chu, sâu răng… Bạn cần đảm bảo đánh răng sau mỗi bữa ăn. Bên cạnh đó dùng chỉ nha khoa thường xuyên để ngăn ngừa tích tụ các mảng bám.
5.3. Vệ sinh hàm duy trì
Giữ cho hàm duy trì sạch sẽ là điều quan trọng. Do khi có mảng bám, vi khuẩn sẽ tích tụ trên nhựa khiến chúng dễ chuyển màu vàng, vẩn đục, thậm chí bắt đầu có mùi.
– Vệ sinh mỗi ngày: Cả hai loại hàm duy trì tháo lắp cần được tháo ra, làm sạch bằng bàn chải đánh răng lông mềm và rửa sạch lại bằng nước ấm. Sử dụng kem đánh răng, chải đều tất cả các mặt của hàm hàng ngày. Tuy nhiên hàm duy trì làm bằng nhựa trong suốt khó vệ sinh bề mặt bên trong bằng bàn chải nên bạn có thể sử dụng tăm bông thấm ướt để làm sạch mọi ngóc ngách. Lưu ý rằng không vệ sinh bằng nước sôi, lò vi sóng, máy rửa bát… do nguy cơ làm biến dạng hàm duy trì.
– Vệ sinh định kỳ: Mỗi tháng 1 – 2 lần bạn cần làm sạch sâu để loại bỏ các mảng bám cứng đầu. Ngâm hàm duy trì trong hỗn hợp giấm trắng/nước ấm= 1/3 trong 15 – 30 phút hoặc dung dịch xà phòng sát khuẩn.
Bạn cũng cần chú ý không được để thức ăn rơi vãi vào hộp đựng hàm duy trì. Hộp cần đảm bảo sạch sẽ nếu không có thể đưa bụi bẩn và vi khuẩn thêm vào miệng làm tăng nguy cơ gây bệnh.
5.4. Thăm khám bác sĩ định kỳ
Việc thăm khám bác sĩ định kỳ 1 – 2 tháng/lần là điều vô cùng quan trọng trong khi đeo hàm duy trì. Bởi khi có những thay đổi làm dịch chuyển răng, bạn có thể cần tiến hành lại việc chỉnh nha rồi mới tiếp tục đeo hàm duy trì. Điều này gây mất nhiều thời gian hơn.
Nếu có bất cứ thắc mắc nào về hàm duy trì tháo lắp, bạn có thể gọi là đến số hotline 096 209 1936, Nha Khoa Quốc tế Phú Hòa luôn sẵn sàng giải đáp các thắc mắc của quý khách. Nha Khoa Quốc tế Phú Hòa – Địa chỉ niềng răng uy tín top đầu Hà Nội được thành lập bởi TS. BS Nguyễn Phú Hòa với sức mệnh kiến tạo nụ cười hoàn hảo cho tất cả mọi người bằng phương pháp hiệu quả, an toàn cho sức khỏe, nhất là đem lại sự thoải mái tối đa cho người điều trị.
Nguồn tham khảo
- https://www.healthline.com/health/retainer-types#what-retainers-do
- https://www.chansmiles.com/7-things-you-must-know-about-clear-retainers/
